Tinh trùng dị dạng – Nỗi lo vô sinh ở nam giới

Tinh trùng dị dạng là gì?

Hình thái của tinh trùng được đánh giá thông qua xét nghiệm tinh dịch và việc kiểm tra hình dạng tinh trùng dưới kính hiển vi.

Tinh trùng khỏe mạnh có cấu tạo bao gồm: Phần đầu hình bầu dục, phần giữa nguyên vẹn và phần đuôi đơn. Tinh trùng có khả năng di chuyển mạnh mẽ và theo một đường thẳng. Tinh trùng bình thường cũng chứa sắc thể di truyền khỏe mạnh, không có quá nhiều hoặc quá ít nhiễm sắc thể - những biến đổi này thường xuất hiện ở tinh trùng dị dạng.

Một số hình dạng tinh trùng bất thường

Tinh trạng dị dạng của tinh trùng có thể bao gồm:

Tinh trùng có đầu khổng lồ: Thường có nhiều nhiễm sắc thể và gặp khó khăn trong việc thụ tinh với trứng.

- Tinh trùng đầu nhỏ: Đây là loại tinh trùng có đầu nhỏ hơn so với tinh trùng bình thường. Phần đầu có thể ngắn và tròn hơn, gây khó khăn trong việc xác định phương hướng di chuyển.

- Tinh trùng đầu nhọn: Là biến thể của tinh trùng đầu nhỏ, với đầu nhọn giống đinh ghim và có ít hàm lượng ADN hoặc không có. Sự hiện diện của tinh trùng đầu nhọn có thể liên quan đến bệnh tiểu đường.

- Tinh trùng đầu tròn: Tỷ lệ này thấp, gây khó khăn cho quá trình thụ tinh tự nhiên.

- Tinh trùng đầu thon: Có đầu hình "điếu xì gà," có thể xuất hiện khi nam giới có giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc tiếp xúc thường xuyên với nhiệt độ cao, chẳng hạn như việc xông hơi nước nóng hàng ngày.

- Tinh trùng có nhiều đầu hoặc đuôi: Có thể liên quan đến tiếp xúc với hóa chất độc hại hoặc kim loại nặng như xêzi, khói, hoặc có mức hormone prolactin cao ở nam giới.

- Tinh trùng có đuôi cuộn: Không có khả năng di chuyển, có thể liên quan đến việc hút thuốc nhiều.

- Tinh trùng có đuôi ngắn: Thường có khả năng di chuyển kém hoặc không có khả năng di chuyển.

Hình ảnh phân biệt tinh trùng bình thường và tinh trùng dị dạng 

Làm thế nào để nhận biết tinh trùng dị dạng?

Hình thái của tinh trùng đóng vai trò quan trọng trong khả năng sinh sản, vì tinh trùng cần phải có hình dạng đúng để có thể thâm nhập vào lớp bên ngoài của trứng. Do đó, tình trạng tinh trùng dị dạng có thể dẫn đến khả năng thụ tinh kém hoặc vô sinh.

Để kiểm tra số lượng và chất lượng tinh trùng, bác sĩ thường đề xuất xét nghiệm tinh dịch đồ. Xét nghiệm này sử dụng tinh dịch mới được xuất tinh thông qua kích thích bằng tay của nam giới. Số lượng và chất lượng tinh trùng sau đó được đánh giá dưới kính hiển vi.

Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ thông báo tỷ lệ phần trăm tinh trùng bình thường và dị dạng. Tỷ lệ này mang thông tin về khả năng sinh sản của nam giới. Theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của Kruger:

- Nếu tinh trùng bình thường chiếm trên 14%: Nam giới có khả năng sinh sản cao.

- Tinh trùng bình thường chiếm từ 4-14%: Khả năng sinh sản giảm nhẹ.

- Tinh trùng bình thường chiếm từ 0-3%: Khả năng sinh sản vô cùng suy giảm. Nếu tỷ lệ tinh trùng bình thường là 0%, có nghĩa là nam giới khó có khả năng có con tự nhiên và cần tư vấn thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Nếu bạn đang cố gắng có con và lo lắng về việc thụ thai chậm chạp, hãy thăm cơ sở Hiếm muộn để được kiểm tra kỹ lưỡng. Tinh trùng dị dạng chỉ là một trong nhiều nguyên nhân có thể xảy ra.

Xét nghiệm tinh dịch đồ giúp phát hiện số lượng và chất lượng tinh trùng 

Nguyên nhân nào gây tinh trùng dị dạng?

Có nhiều yếu tố có thể gây ảnh hưởng đến tinh trùng và làm giảm khả năng sinh sản của nam giới, bao gồm:

Bất thường về DNA: Nếu DNA không ngưng tụ đúng cách do thiếu hoặc thêm nhiễm sắc thể, hình dạng của đầu tinh trùng có thể bất thường.

- Do khiếm khuyết di truyền.

- Do bị phơi nhiễm hóa chất.

- Do tinh hoàn thường xuyên tiếp xúc với nhiệt độ môi trường cao.

- Do hút thuốc, sử dụng rượu bia và caffeine nhiều.

- Do đang hóa trị hoặc xạ trị.

- Do tiêm testosterone.

- Do đang điều trị bổ sung chất có chứa DHEA.

Các phương pháp chẩn đoán tinh trùng dị dạng

Các vấn đề sức khỏe khác, như giãn tĩnh mạch thừng tinh, nhiễm trùng, và rối loạn nội tiết tố cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Môi trường tiếp xúc với hóa chất hoặc bức xạ tại nơi làm việc hoặc trong nhà cũng có thể ảnh hưởng đến tinh trùng và khả năng sinh sản. Do đó, hạn chế tiếp xúc với các yếu tố này có thể giảm thiểu tác động đến sức khỏe sinh sản.

Ngoài ra, duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm ngừng hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, và duy trì cân nặng hợp lý hoặc giảm cân nếu cần, cũng có thể cải thiện khả năng sinh sản. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng cần một thời gian để thấy được sự cải thiện, vì tinh trùng cần khoảng ba tháng để phát triển hoàn toàn.

Để biết rõ hơn về tình trạng tinh trùng dị dạng và khả năng điều trị hiệu quả, nam giới nên thăm khám và được tư vấn bởi bác sĩ chuyên về nam khoa và hiếm muộn càng sớm càng tốt.